Tương Quan Giữa Thân Xác Và Sống Khiết Tịnh (phần 3)…
Một cái nhìn trên phương diện Y khoa và Thần Học Luân lý
Vài hiểu biết trên phương diện khoa học giúp sống triển nở đời sống khiết tịnh
Nt . Elisabeth Trần Như Ý Lan
1. Bốn cấu tố của tính dục
a. Cảm giác (Sensuality) : cơ thể có sự vui thú từ cảm giác nhận từ năm giác quan
Sờ chạm : toàn cơ thể nhạy cảm với sờ chạm và lực ép. Cảm giác chúng ta cũng liên quan đến nhu cầu được ôm ấp, thèm ôm, thèm hôn, thèm vuốt ve và được vuốt ve, gọi là “cơn đói của da thịt” (skin hunger). Theo kinh nghiệm của nhiều nhà thiêng liêng, các vị giải tội, bàn tay của người nam là một dụng cụ chinh phục mà ít phụ nữ nào thắng được. Bàn tay của người nam rất tham lam. Nếu được chấp nhận, các vuốt ve có đặc tính đi tới, tăng “cường độ” sau mỗi lần gặp gỡ, đi từ vuốt ve ngoài áo đến vuốt ve trong áo, và cuối cùng thì ngay cả áo quần cũng không còn. Thường những động tác này đi trước hành vi giao hợp. Ban đầu có thể người nữ phản kháng, và ray rức lương tâm. Nhưng sau khi chịu rồi thì không còn sức phản kháng. Đặc tính của thân xác là có “bộ nhớ” trên da thịt. Rồi thì sau đó chính người nữ muốn như thế, bị nô lệ. Một số gia đình tan vỡ vì người chồng hay vợ bất trung. Một số người ra khỏi dòng vì đụng đến phụ nữ, thậm chí có giám mục bị ngưng chức cũng vì đã chạm đến phụ nữ. Một số nữ tu phải ra dòng vì đã để cho người nam chạm đến. Cần khôn ngoan thận trọng.
Ngửi : có những mùi hương gây kích thích, thèm muốn tình dục. Từ xưa cho đến nay người ta luôn tìm bào chế hương liệu dùng trên thân thể, giúp thân thể thêm sức quyến rũ.
Nhìn : thường là khởi đầu của sự thèm muốn. Xưa Đavít cũng bắt đầu tội nặng của mình qua việc ngắm nhìn vợ ông quan Uria tắm (x.Mt 1, 6; 2 Sm 12,24). Những ưa thích đặc biệt về hình ảnh có thể thay đổi từ người này sang người khác. Não bộ có khả năng tưởng tượng, phóng đại về các cử chỉ tình dục tuy người đó không thực hành. Xem phim ảnh khiêu dâm rất nguy hại vì các hình ảnh tác động trên trí tưởng tượng. Nhiều người không kềm chế được bản thân khi xem các phim ảnh trụy lạc. Dù tác hại nhẹ, có người cần thời gian lâu mới xóa bỏ được những hình ảnh dâm dục của phim ảnh trong đầu óc của mình.
Hình ảnh về chính cơ thể chúng ta cũng là một phần cảm nhận của chúng ta. Chúng ta cảm thấy mình hấp dẫn hay tự hào về cơ thể chúng ta ảnh hưởng trên nhiều phương diện của đời sống chúng ta. Cần nhắc nhở các bạn trẻ về cách ăn mặc, vì áo quần cũng nói lên được một nét tâm hồn. Ông bà chúng ta thường nói “cái nết đánh chết cái đẹp”. Cái đẹp tâm hồn mới nối kết con người với nhau thật sự và bền lâu.
Nếm : Trong các nơi ăn chơi, có các loại thuốc kích thích. Rượu bia thường làm cho con người dễ mất lý trí và không còn khả năng kiềm chế.
Nghe : vài loại thơ, nhạc, cũng có thể gây kích thích. Phụ nữ thèm muốn bằng lỗ tai, thích nghe những lời âu yếm mật ngọt, lời khen tặng. Từ ngữ cũng có sức nặng đáng kể.
b. Sự thân thiết và tương quan (intimacy & relationship) : khả năng yêu thương, tin cậy, chăm sóc cho người khác dựa trên mức độ thân thiết của chúng ta. Chúng ta học thân thiết từ các tương quan quanh ta, đặc biệt trong gia đình. Để có sự thân thiết thực sự với người khác, cần phải cởi mở, chia sẻ cảm giác và những thông tin cá nhân. Như vậy, khi làm điều này, chúng ta nên nhìn trước khả năng của sự thân thiết có thể xảy ra.
c. Căn tính tính dục (sexual identity) : mỗi cá nhân đều có căn tính tính dục, có thể chia làm bốn loại.
Giới tính sinh học (biological sex) : dựa trên trạng thái thể lý của chúng ta là nam hay nữ.
Căn tính giới tính (gender identity) : là chúng ta cảm nhận thế nào là nam, là nữ. Căn tính giới tính bắt đầu hình thành từ hai tuổi, khi bé trai ý thức mình khác bé nữ, hay bé nữ thấy có điều gì mà bạn nam không giống mình. Ý thức này đóng góp phần quan trọng trong hình thành nhân cách là nam, là nữ.
Vai trò theo giới tính (gender roles) : là những hy vọng, trông đợi của xã hội về hành vi cá nhân dựa trên giới tính sinh học. Điều này khá rõ ràng. Ví dụ từ lúc sinh ra, bé gái được cho đồ chơi búp bê, thêu may, lựa màu hồng, màu vàng, bé trai chơi súng, máy bay, lựa màu xanh, màu trắng. Trong đời sống, người mẹ hay la con trai : “đừng khóc nhè như con gái”, hay khuyên dạy “con trai phải can đảm”. Hiểu biết vai trò nam nữ trong xã hội ngày nay thay đổi nhiều do phong trào nữ quyền và nền thần học phụ nữ.
Khuynh hướng tình dục (sexual orientation) : chỉ đến cái giới tính sinh học mà chúng ta bị hấp dẫn. Khác phái tính luyến ái (heterosexual) là bị hấp dẫn bởi phái khác. Luyến ái cả hai phái (bisexual) là bị hấp dẫn bởi cả hai phái trong các thời điểm khác nhau. Đồng tính luyến ái (homosexual) là bị hấp dẫn bởi người cùng giới. Đây là một đề tài lớn không thể bàn đến trong giới hạn bài viết này, cần được đề cập đến trong một bài viết khác.
d. Sức khỏe tình dục: có một số bệnh lý liên quan đến quan hệ tình dục. Đặc biệt ngày nay phải nói đến nhiễm HIV, bệnh AIDS, là quan tâm của thế giới và cả Giáo hội.
2. Vài thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt người nữ
Giai đoạn rụng trứng ở giữa chu kỳ kinh nguyệt, lúc mà người phụ nữ thấy nhiều chất nhầy như lòng trắng trứng xuất tiết ở âm đạo. Đó là lúc thường người nữ có thể cảm thấy những ước muốn đòi hỏi của xác thịt. Đó cũng là một lần người nữ tu bỏ qua cơ hội làm mẹ. Khi cảm thấy những đòi hỏi này, người tu sĩ không nên mặc cảm xấu xa hay tội lỗi. Sự kiện này không chứng minh điều gì khác hơn là tu sĩ là một con người bình thường. Có khác chăng là người nữ tu đã khấn hứa hy sinh chức năng làm vợ, làm mẹ vì một tình yêu cao cả hơn, mang chiều kích vĩnh cửu, vì Đấng đã yêu thương chị trước và chọn chị làm bạn hữu trăm năm của Ngài. Đôi khi người nữ tu cảm thấy nỗi đau của sự hy sinh này khá mạnh mẽ, đặc biệt là ở tuổi trung niên hay lúc gặp một người khác phái yêu thương mình chân tình và chính mình cũng yêu thương người đó. Như vậy, không phải người tu sĩ khấn một lần trong ngày khấn, nhưng, mỗi tháng, người nữ tu phải lập lại lời khấn đó. Không chỉ lý trí, tinh thần, mà toàn bộ con người sống cụ thể lời khấn. Ngay cả khi người tu sĩ có thể một lúc nào đó thương người khác phái, điều này cũng chưa phải tội lỗi nhưng quan trọng là đấu tranh với chính mình vượt qua tình cảm đó vì biết rằng mình đã thuộc trọn về Thiên Chúa.
Lúc có kinh nguyệt, tức là bắt đầu một chu kỳ kinh mới, người phụ nữ thường cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối hơn, muốn nghỉ ngơi và cần được nghỉ ngơi, muốn được yêu thương chăm sóc hơn. Trong cộng đoàn, nếu thấy chị nào có những ngày uể oải, buồn bã, đó là lúc chị em đó cần được quan tâm chăm sóc và thông cảm hơn. Thánh Têrêsa Avila rất khôn ngoan và hợp lý khi cho phép các chị dòng Kín lúc có kinh nguyệt không cần tham dự các giờ chung để có thể nghỉ ngơi thêm. Do đó, các chị phụ trách và cộng đoàn cũng nên thông cảm cho chị em trong tháng có một vài ngày không tham dự các giờ chung.
3. Vài đặc điểm sinh lý của người nam
Cơ quan sinh dục nam gồm chính yếu hai tinh hoàn (testes). Tinh hoàn có hai chức năng là khởi phát tuổi dậy thì và được kiểm soát bởi tuyến yên nằm trong não. Tuyến yên lại được kiểm soát bởi tuyến dưới đồi. Chức năng ngoại tiết là sản sinh tinh trùng (sperm). Chức năng nội tiết là bài tiết testosterone vốn tạo cho nam những đặc tính phụ của nam ngoài chức năng sinh dục…
Dương vật (penis) có thể trở nên cương cứng một cách tự động khi một người nam trong trạng thái ngủ say. Đây là hiện tượng sinh lý tự nhiên bình thường. Điều này có thể xảy ra dù người đó có đang mơ hay không, và dù giấc mơ có hay không có liên quan đến tình dục. Vậy không nên xấu hổ. Dương vật có thể cương lên (ngoài sự kiểm soát của ý chí) khi bị sờ chạm.
Mặc dù thường được tin rằng nam có xung động tình dục mạnh hơn nữ, thực sự điều này thay đổi tùy người. Cả nam nữ đều có thể có xung động tình dục cường độ mạnh yếu khác nhau tại các thời điểm khác nhau. Đó là điều lành mạnh và bình thường cho nam nữ có ước muốn tình dục và diễn tả chúng, nhưng cả nam nữ đều không cần có tình dục để duy trì sức khỏe.
4. Phương diện xung động tình dục của giới tính[1]
Tình dục đôi khi là một thúc bách sinh lý mạnh mẽ. Cần chú ý rằng tình dục không phải là một xúc cảm, mà là một năng lực hữu cơ liên quan đến những năng động lực, bao gồm các quá trình kích động như chọn lựa quyết định, cảm xúc, và mọi hình thức giác quan của hành động, tự biểu lộ như tình yêu và ước muốn. Tình yêu có thể được bộc lộ mà không cần tình dục, và các biểu thị thúc bách của tình dục không phải luôn gắn liền với tình yêu. Một số người nữ sai lầm khi thấy có người nam đòi hỏi tình dục nơi mình, lại tưởng rằng vì người ấy yêu mình. Một số người đi tu khi chưa có một kinh nghiệm về tình yêu nào, khi gặp phải điều này lại ảo tưởng là tình yêu, có người cảm động và chấp nhận đáp trả. Đặc điểm của xác thịt khi đã đụng đến rồi thì khó mà thoát khỏi, vì thân xác lúc ấy được khơi dậy, đòi hỏi. Người ấy lúc đó nhớ xác thịt mà lại ngộ nhận là tình yêu.
Trong cuộc sống, chứng kiến các đôi bạn nam nữ yêu thương chăm sóc cho nhau, đôi khi người tu sĩ lại ao ước được như thế. Không phải lo sợ, xấu hổ, hay mặc cảm tội lỗi trước cảm xúc đó. Hãy xem như điều này cho thấy tu sĩ là người nam, nữ với tâm sinh lý bình thường. Khi ấy, hãy vui và tạ ơn Chúa với các đôi bạn vì hạnh phúc của họ. Nhưng đừng tìm cách tìm kiếm những gì người tu sĩ đã tự nguyện hy sinh, đừng cố gắng tưởng tượng mơ mộng vui thú khi được sống thân mật với một người vợ hay chồng, cũng đừng tiếc nuối. Hãy xem đây là cơ hội Đức Kitô mời gọi họ sống thân mật, nghĩa thiết hơn với Ngài. Đừng bao giờ đùa giỡn với tình dục vì đó là ranh giới của “vùng đất không quay trở lại được”. Hãy nhớ lại tình yêu mãnh liệt Chúa đã dành cho tôi và tôi dành cho Ngài thuở ban đầu.
Dù sống độc thân, người tu sĩ vẫn sống trọn phái tính là nam/ nữ của mình. Có những lúc cái khát khao được sống tình dục của mình trỗi dậy trong người tu sĩ, có khi thật mạnh mẽ. Vì lời khấn khiết tịnh, người tu sĩ không được cố ý ước ao đời sống tình dục, nhưng điều này vẫn có thể đến trong ý nghĩ và giấc mơ. Không cần lo sợ về điều đó, vì nó xảy ra với mọi người nam nữ bình thường, dưới ảnh hưởng của nội tiết tố trong cơ thể hay của ngoại cảnh trong đời sống.
Kinh nghiệm trên đây cũng giúp hiểu biết thêm về khiết tịnh trong đời tu. Đó không phải là thân xác trở nên vô cảm và giết chết mọi khát vọng tình dục. Nhưng là không chiều theo sự cám dỗ của khát vọng đó, không tìm kiếm nó, và hơn nữa, phải nỗ lực vượt lên trên khát vọng đó, bởi vì người tu sĩ đã đặt trọn tình yêu vào Thiên Chúa. Người tu sĩ có thể bị đau đớn xâu xé trong đòi hỏi thân xác như một bản năng, nhưng vẫn hoàn toàn bình tâm trước khát vọng đó, vì họ đã gắn chặt tình yêu và tâm hồn trong Đấng đã chọn họ và được họ chọn đáp trả để yêu thương trọn vẹn, và mãi mãi. Phật giáo nhấn mạnh đến “diệt dục”. Thực tế, tình dục là một trong các bản năng của con người, nó sẽ cùng sống với con người cho đến chết, mạnh yếu tùy thời kỳ và hoàn cảnh. Có chuyện vui kể rằng một vị linh mục 70 tuổi mừng lễ kim khánh khấn dòng, khi người ta hỏi ngài rằng bây giờ chắc hết bị cám dỗ xác thịt, đã trả lời : “sau khi chết thì mới chắc chắn hết bị cám dỗ”. Luân lý Công giáo tuy vẫn nhắc để sống khiết tịnh cần thiết phải khổ chế, nhưng còn nhấn mạnh đến “thăng hoa” tình dục, chuyển các xung động đó thành năng lực yêu thương chăm sóc cho tha nhân, đặc biệt là những người nghèo khổ bên lề xã hội.
Tuy nhiên, có trường hợp có lúc các cảm quan của người tu sĩ khát khao dục tính trở nên mãnh liệt đến độ ngay cả ý chí cũng như bị khuất phục, bị thu hút lôi kéo, và ý chí nhượng bộ. Tuy nhiên thật khó phân biệt mức độ tham gia của ý chí (và do đó, mức độ tội của nó). Cần hết sức thành thật với chính mình và đừng bào chữa cho mình dễ dàng. Một điều làm người đó yên tâm hơn khi trong họ luôn có một ước muốn sâu xa là từ khước những cám dỗ đó, họ đau khổ khi thấy mình bất trung.[2]
Khiết tịnh đòi hỏi sự tiết dục trên bình diện thể lý, nhưng cũng đòi buộc trên bình diện ý chí và tưởng tượng. Khiết tịnh phải căn bản là một đời sống tinh thần, từ khước các tư tưởng và hành động không phù hợp với nguyên tắc luân lý và giáo huấn tôn giáo về tính dục. Tiết dục chỉ là bước bên ngoài của khiết tịnh, cần được hoàn bị và hướng dẫn bởi thái độ nội tâm trong sạch bên trong.[3] Như vậy trên quan điểm nhân học, khiết tịnh bao hàm : “sự trong sạch của thân xác, sự liêm chính của trí tuệ và sự khả ái của tinh thần”. [4]
Thông thường, các vùng nhạy cảm là những vùng liên quan đến bộ phận sinh dục ngoài, tai, cổ… Tuy nhiên, cơ thể mỗi người mang các vùng nhạy cảm, khoái cảm đặc biệt khác nhau, tùy lịch sử và cơ thể cá nhân mỗi người. Một cử chỉ có thể bình thường đối với người này lại có thể mang một lực khoái cảm mạnh cho người khác. Vậy nên, sự dè dặt thận trọng thật là quan trọng khi ta không biết lịch sử người kia. Điều này gần như đúng với tất cả mọi người. Nên có sự thận trọng giữa nam và nữ, giữa linh mục và nữ tu. Thực tế, điều này cũng bị chi phối bởi văn hóa từng địa phương quốc gia châu lục. Ví dụ, ở các nước Âu Mỹ, ôm hôn để tỏ tình thân là chuyện thường tình, nên những xúc cảm có thể gây ra do những cái ôm hôn đó thường không ý nghĩa và đáng kể lắm. Nhưng ở châu Á như nước ta thì khác, ngày nay tuy không còn thật nghiêm chỉnh “nam nữ thọ thọ bất tương thân”, ôm hôn vẫn còn là điều chưa được xã hội chấp nhận như nghi thức xã giao. Cần lưu ý, do ít khi ôm hôn như thế, khi ôm hôn có thể gây cảm xúc đặc biệt.
Các vấn đề liên quan đến tình dục có thể được xây dựng trên sự sợ hãi, xao xuyến, hay những cảm xúc khác hơn là tình yêu – phạm vi biểu lộ bình thường của nó. Trong các giai đoạn sợ hãi âu lo, một vài người cảm thấy thúc bách sinh lý mãnh liệt hơn. Cường độ gia tăng thúc bách sinh lý có thể gây ra nhiều xung đột nội tâm nơi một tu sĩ. Như vậy, có những lúc người tu sĩ có thể cảm nghiệm cách đau đớn rằng họ không thể làm chủ tuyệt đối tất cả các năng động trong con người mình. Các nam nữ tu sĩ cần hiểu rõ các hiện tượng này. Chỉ khi nào hiểu được những sự phát hiện đủ loại của thúc bách sinh lý trong vai trò bình thường của nó và như một sinh hoạt bù trừ, họ mới có thể hướng những xung động này về các mục đích cao hơn. Tự bảo vệ chính mình là một động lực căn bản và mạnh mẽ. Khi đang căng thẳng quá mức, khó mà cầu nguyện, chỉ có những thói quen đạo đức hằng ngày và các nhân đức mới có thể hoạt động hữu hiệu. Vậy cần có đời sống luân lý vững chắc, thiêng liêng sâu xa thì mới giúp người tu sĩ vượt qua các khoảnh khắc của sự độc chiếm của các nhu cầu căn bản. Ví dụ : một linh mục trong lúc quá cô đơn, thất vọng, cơn đòi hỏi thân xác nổi lên mãnh liệt, có thể âu yếm một phụ nữ nào đó, thường là người không xa lạ, vẫn hay làm việc bên cạnh họ. Tuy nhiên, nếu trong ông, ý chí trung thành với lời khấn cùng Thiên Chúa mãnh liệt, người linh mục ấy có thể vượt qua cơn thử thách khoảnh khắc đó dù đau đớn. Về kỷ luật trong thi hành mục vụ cho cả nam lẫn nữ, để tránh những sai lầm trong vấn đề sống khiết tịnh, cần tôn trọng một số nguyên tắc và quy định đạo đức nghề nghiệp cho người làm mục vụ.
[1] Đoạn này chủ yếu lược trích từ Yves Raguin, S.J. Độc Thân Ngày Nay, (Nhà Xuất bản Tôn Giáo, Hà Nội, 2008, Đặng Xuân Thành chuyển ngữ từ nguyên tác Supplément à vie chrétienne, Nov. 1972, số 151), 68-71.
[2] Yves Raguin, 70-71.
[3] Ngô Văn Vững, Vì Nước Trời Độc Thân Khiết Tịnh, 126-27.
[4] Ngô Văn Vững, Vì Nước Trời Độc Thân Khiết Tịnh, 128.