Lược sử Dòng Đức Bà tại Zalaegerszeg

Quá khứ và hiện tại

1928-1993

“ Cây xanh dù có bị một lực mạnh mẽ nào đốn ngã,

thì từ cội rễ cũng sẽ trổ sinh những chồi non và cây sẽ vươn lớn lại”.

Hình ảnh này có thể minh họa cho lịch sử Dòng Đức Bà tại Zalaegerszeg :

1928 là năm gieo trồng,

1948 là năm bị đốn ngã,

1993 là năm trổ sinh lại màu xanh tươi.

Tại sao đây là những năm quan trọng của Dòng Đức Bà ?

Chiếc nôi của Hội Dòng nằm trong một đô thị bé nhỏ mang tên Mattaincourt  ở xứ Lorraine. Còn ngôi nhà đầu tiên được xây trên đất Hungari là ở Pozsony (ngày nay là Bratislava) vào năm 1747, rồi từ đó phát sinh thêm ngôi nhà mới ở Pécs. Riêng tu viện Zalaegerszeg nhanh chóng chuyển thành tu viện độc lập đối với hai tu viện trên đây.

ZALAEGERSZEG

Trên bảng gia phả của Hội Dòng Đức Bà thì tu viện Zalaegerszeg phát sinh trực tiếp từ Mattaincourt. Năm 1905 (Năm mà Cách Mạng Pháp quốc hữu hóa các tu viện ở Pháp và giải tán các tu sĩ) mẹ Marie Marguerite cùng với 8 nữ tu người Pháp bị trục xuất, đã mang “ hạt giống tốt ” đến gieo vào lòng đất Hung-ga-ri. Các nữ tu này đã mở trường cho các trẻ nữ ở Zsámbék và 2 năm sau ở Torokbalint để phổ biến văn hóa Pháp.

Năm 1928 linh mục phụ trách giáo xứ Zalaegerszeg, cha József Pehm, sau này là hồng y Mindszenty đã mời Dòng Đức Bà đến Zalaegerszeg giúp phát triển đời sống văn hóa và thiêng liêng cho thành phố này. Mẹ Bề trên  Maria Augusztat Mahl đáp lời mời và chuyển cộng đoàn của mẹ  đến Zalaegerszeg, cộng đoàn lúc ấy đã có ơn gọi người Hung-ga-ri. Nhờ sự giúp đỡ của cha Jozséf, nhờ tài điều hành của mẹ  Maria Augusztat Mahl, nhờ có khoản tiền bán nhà ở Torokbalint và nhờ  tài trợ của Hà Lan, chỉ trong vòng một năm, cơ sở nhà trường được xây cất tại nơi gọi là chợ bán ngựa. Ngày nay, vẫn còn đọc thấy được trên một tấm bảng ở phía trên mặt tiền cơ sở với hàng chữ mô tả sinh hoạt thuở xưa : tu viện – nội trú – trường học.

Ngày 17/06/1928 là lễ đặt viên đá đầu tiên với sự hiện diện của ngài quận công Klebelsberg Kunó, Bộ Trưởng Bộ Giáo dục và Văn hóa. Ông nêu cao khẩu hiệu như sau : “ Vì tổ quốc Hungari và Giáo hội Công giáo”.

Ngày 06/10/1929, đức Tổng Giám Mục Jusztinián Serédi đến ban phép lành cho cơ sở gồm : một trường tiểu học cho trẻ nữ từ 6 đến 10 tuổi, một trường tiểu học khác cho trẻ nữ từ 10 đến 14 tuổi, một trường Trung học Sư phạm đào tạo giáo viên cấp tiểu học dành cho các thiếu nữ từ 14 đến 19 tuổi. Những trường này đã đi vào hoạt động ngay sau đó.

Trường nội trú có 100 nữ sinh. Trong gần 20 năm, 70 nữ tu đã hết lòng phục vụ xứ Hungari và Giáo hội Công giáo. Trong thời gian này, hơn 100 thiếu nữ được giáo dục chu đáo, đã tốt nghiệp trung học và một số đã nhận ra ơn gọi tu trì.

Thời oanh liệt của nhà trường và của tu viện chấm dứt khi toàn bộ cơ sở bị quốc hữu hóa năm 1948. Đến năm 1950 các nữ tu bị giam giữ. Ai có thể dám tin là sau những năm đau thương kinh hoàng ấy sẽ có ngày hồi sinh ? Không ai dám nghĩ đến chuyện này. Tuy vậy chị bề trên cuối cùng là Nữ tu đáng kính Braunecker Marie du Sacré Coeur và chị nữ tu phụ tá M. Stanislas Auffenberg vẫn để mắt lưu tâm đến các nữ sinh và nữ tu với một niềm hy vọng bất diệt vào ngày tái sinh Hội Dòng. Các nữ tu này đã qua đời năm 1962 và năm 1963 trong cảnh cô đơn ở Keszthely mà vẫn hy vọng, mong chờ ngày hồi sinh của nhà trường và Hội Dòng.

Và phép lạ đã xảy ra !  Ngày 25/08/1992, một phần ba cơ sở được hoàn lại cho Hội Dòng, căn cứ vào luật XXXII ban hành năm 1991. Hai mươi hai chị nữ tu cao niên với niềm phấn khởi và đức tin mãnh liệt, đã hân hoan vui mừng khi chứng kiến trường ốc và Hội Dòng hoạt động lại. Một số các nữ tu tiếp tục sống tại nhà riêng, một số khác trở về trong bốn bức tường tu viện, ai nấy tiếp tục sống đời tận hiến cho Chúa.

TÁI SINH

1929-1993 : Quá khứ và hiện tại – Năm khai sinh và năm tái sinh.

Ngày 28/08/1993, Kinh Cầu Chúa Thánh Thần (Veni Sancte) đã vang lên trong nhà nguyện. Các nữ tu trở về tu viện, cùng với quan khách dâng lời cảm tạ Thiên Chúa trong đại lễ đánh dấu ngày tái sinh, mừng “cây bị đốn ngã nay lại đâm chồi”.

Tuy tuổi đã cao, các nữ tu vẫn tiếp tục theo đuổi mục tiêu thưở ban đầu : giáo dục giới trẻ công giáo. Ban đầu các nữ tu chỉ nhận lại được 1/3 cơ sở, sau đó nhờ  chị Tarzicia , chị Ilona Kerterz, khéo quản lý sắp xếp, nhà trường đã mở rộng cửa đón tiếp học sinh vào mùa thu 1993. Niên học đầu tiên có 133 học sinh chia thành 5 lớp học. Cơ sở nới rộng dần dần : năm 1999 có trường trung học, 2001 có nội trú. Đã có lúc thiếu chỗ, nhưng vào năm 2000, Hội Dòng lấy lại được toàn bộ cơ sở gồm 10.000 m². Thế là vấn đề được giải quyết.

Từ tháng 09/2007, trường Széchenyi István ở Búcsúszentlászló (Trường này là trường của Nhà Nước, bị đe dọa dóng cửa vì sỉ số học sinh quá thấp. Muốn duy trì phải tháp vào một trường khác) được kết nối vào trường của Hội Dòng ở Zalaegerszeg , gồm 120 học sinh trong 8 lớp học và 12 giáo viên. Một trường Nhà Nước trở thành trường công giáo ! Hiện nay, ở Zalaegerszeg, trường Mindszenty có 13 khối lớp, với 25 lớp học, 650 học sinh trong đó có 73 nội trú, 62 giáo viên , một nữ tu và một linh mục. Cơ sở trường học được bao bọc bởi không gian cây xanh tươi mát tuyệt vời, bên trong còn có nhà nguyện, nội trú, hội trường sân khấu, các phòng tin học, thư viện, các phòng luyện tập thể dục, và trong sân trường còn có nhiều khu vực thể thao, khu vực thi đấu. Tất cả những điều kiện vật chất này nhằm phát triển thể lực và tinh thần cho học sinh và bảo đảm cho các em thời gian vui chơi thư giãn. Trường Dòng Đức Bà ở Zalaegerszeg mang tên Mindszenty là để tưởng nhớ vị linh mục trở thành hồng y Mindszenty József Általános Iskola đã mời Hội Dòng Đức Bà đến lập tường ở Zalaegerszeg.

Năm 1929 trường bắt đầu giáo dục trẻ nữ. Ban đầu, cha Mindszenty là hiệu trưởng, sau đó ngài ủng hộ hoạt động giáo dục của trường, tham gia tích cực nhằm giúp đời sống thiêng liêng trong trường. Trong những năm đen tối dưới chế độ cộng sản, khi hồng y bị theo dõi quản thúc, báo chí vẫn gọi trường này là “ngôi trường yêu quý của Mindszenty”.

Nhiệm vụ chủ yếu của trường là giáo dục giời trẻ theo các nguyên tắc và giá trị công giáo. Các lớp trung học phải đáp ứng nhu cầu giới trẻ ngày nay : có những lớp chuyên biệt về Pháp ngữ, Anh ngữ, tin học nhằm chuẩn bị học sinh vào đại học.  Bầu khí gia đình trong nội trú bảo đảm một khung cảnh an tĩnh và những điều kiện sống thuận lợi cho các học sinh từ vùng nông thôn lên thành phố học tập có hiệu quả, với chương trình học đa dạng.

Năm 2009 Dòng Đức Bà mừng 80 năm hiện diện ở Zalaegerszeg, 80 năm thử thách, đau khổ, gian nan. Tuy vậy, chính niềm hy vọng và tin tưởng mãnh liệt đã làm triển nở Hội Dòng và trường học, và chúng tôi càng xác tín hơn, chính nhờ Thiên Chúa và Đức Trinh Nữ Maria đã gìn giữ phù trợ cho đến nay. Mục tiêu của Hội Dòng và của nhà trường ngày nay vẫn như thuở ban đầu 1929 : truyền đạt niềm tin, kiến thức, nghệ thuật sống giữa một xã hội mà nhiều giá trị đang bị mai một.

Di sản thiêng liêng của cha Mindszenty József vẫn còn được khắc ghi trong nhà trường : “Hỡi giới trẻ Hungari, vị trí của các con là ở bên cạnh Ngôi Lời hằng sống”.